ABC ուղղանկյուն եռանկյան A անկյան կիսորդը BC էջը հատում է D կետում։ D կետով տարված է AC-ին զուգահեռ ուղիղ, որն AB ներգնաձիգը հատում է E կետում։ Հայտնի է, որ AE=15, CD=12:
1. Գտնել DE հատվածի երկարությունը։
2․ Գտնել ADE եռանկյան մակերեսը։
3․ Գտնել BD հատվածի երկարությունը։
4․ Գտնել ABC եռանկյանն արտագծած և ներգծած շրջանագծերի կենտրոնների հեռավորության քառակուսին։
Որպես զուգահեռ ուղիղների հատումից առաջացած հատվածներ BD:BE=DC:EA=12/15: Նշանակենք BE=15x, ուրեմն BD=12x, x>0:
BC=BD+DC=12(x+1)
AB=BE+EA=15(x+1)
∆ABC-ից ըստ Պյութագորասի թեորեմի
{jatex}AC=\sqrt{AB^2-BC^2}=9(x+1){/jatex}
∆ABC-ից ըստ անկյան կիսորդի հատկության
BD:DC=AB:AC=5/3
BD=5 DC/3=20; 12x=20; x=5/3; BE=15x=25:
Քանի որ AC||DE և AC⊥BC, ուրեմն DE⊥BC: ∆DBE-ից ըստ Պյութագորասի թեորեմի
{jatex}DE=\sqrt{BE^2-BD^2}=15{/jatex}
{jatex}S_{BDE}= \frac 12 BD \cdot DE=\frac 12 \cdot 20 \cdot 15=150{/jatex}
D կետից AE ուղղին տարված ուղղահայացը նշանակենք h-ով։
{jatex}\frac{S_{ADE}}{S_{BDE}}=\frac{EA \cdot h}2 : \frac{BE \cdot h}2=\frac{EA}{EB}=\frac 35{/jatex}
{jatex}S_{ADE}= \frac 35 S_{BDE}=\frac 35 \cdot 150=90{/jatex}
AC=9(x+1)=24; BC=BD+DC=20+12=32; AB=AE+EB=40
Ըստ ուղղանկյուն եռանկյան ներգծած շրջանագծի շառավղի և կողմերի կապի
{jatex}r_{ABC}=\frac{AC+BC-AB}{2}=8{/jatex}
Տանենք կոորդինատային առանցքներ՝ այնպես, որ C-ն լինի կոորդինատների սկզբնակետը, OX առանցքն ուղղված լինի C-ից A ուղղությամբ, OY առանցքը՝ C-ից B ուղղությամբ։
Օգտվելով դաս-վարժությունից՝ ներգծած շրջանագծի կենտրոնի կոորդինատները կլինի (8;8):
Քանի որ AC⊥BC, AB-ն կլինի ∆ABC-ի արտագծած շրջանագծի տրամագիծը, իսկ նրա միջնակետը՝ արտագծած շրջանագծի կենտրոնը։
Օգտվելով մեր կառուցումից կունենանք A(24; 0), B(0; 32), AB-ի միջնակետի կոորդինատները կլինի (12; 16), որոնք նաև ∆ABC-ի արտագծած շրջանագծի կենտրոնի կոորդինատներն են։
∆ABC-ի ներգծած և արտագծած շրջանագծերի կենտրոնների հեռավորության քառակուսին կլինի հավասար
(12-8)2+(16-8)2=80
Պատ․՝ 15; 90; 20; 80։